SAVAŞ BİR ERKEK UĞRAŞIDIR

Savaş bir erkek uğraşıdır. / Virginia Woolf

Dün Virginia Woolf’un günlüğünü bitirdim. Sağda solda okuduğum şeyler Virginia’yı bana hep, büyük bir feminist yazar olmasının yanı sıra, nevrotik, sorunlu ve bu nedenle intihar etmiş biri gibi tanıtmıştı. Ama 420 sayfa boyunca Virginia’nın beyninde dolaştıktan sonra aldığım izlenim hiç de öyle değildi. Tabii ki yazar olduğu için yüksek bir iç görüsü ve hassasiyeti var. Bir de işkolik gibi biraz, kendini çok hırpalıyordu yazmak için. Her yazdığı genel olarak beğenilmesine rağmen eleştirilerden çok korkuyordu. Sanki mahkemede cezasının açıklanmasını bekler gibi bekliyordu bazı kişilerden gelen eleştirileri. Ama bunlar bana kalırsa her insanda olabilecek sıkıntılardı. Yani kim pürüzsüz derecede sağlam bir sinir sistemine sahip ki? Böyle ufak tefek şeylerin olması değil, olmaması nadir bir durum bence.

Sonra bipolar hastası olduğunu biliyordum yine okuduklarımdan; tabii her şeyi günlüğe yansıtmamış olabilir ama açıkçası ciddi bir bipolarlık göremedim günlükte. Bazen baş ağrıları falan tutuyor ama çok sık değil, dönem dönem oluyordu sadece; genel verimliğini pek engellemiyordu sağlık sorunları. Genel olarak arkadaşlarıyla görüştüğü, davetler verdiği, yürüyüşe, geziye çıktığı çok oluyordu, aktif bir yaşamı vardı yani.

Bence Virginia’ya ne olduysa savaş esnasında oldu. Kadının hayatı birden değişti. Londra’daki evlerinin üstünden camları titrete titrete savaş uçakları geçmeye başladı. Camları halılarla kapladılar. Hatta kendi mahallesinden binaların üstüne füzeler düştü. Bazı komşuları öldü. Yazı yazdığı kulübe bile darmadağın oldu. Dahası, savaş atmosferi nedeniyle yazdıklarıyla ilgili geri bildirim alamamaya başladı. Demir yolları, metrolar yıkıldığı için hiçbir yere gidemez oldu, doğru dürüst kimseyle görüşemez oldu, eve tıkıldı. Zaten savaş ortamı, gelecek de umut vadetmiyor ve yaşlanmaya da başlamıştı.

E bu evin içinde tıkılıp, hiç dış besleme olmadan oku, yaz, kağıt oyna, oku, yaz kağıt oyna, döngüsünden bunalıp iç gözlemden bile sıkılmaya başladı bir süre sonra. Kendi kendine yaptığı monologlar anlamsız geldi ve günlük yazmayı bıraktı 25 yılın sonunda. Bu noktadan itibaren bipoların onu tamamen ele geçirmesine şaşmamalı. Günlük yazmayı bıraktıktan 4 gün sonra da intihar etmiş zaten.

Şimdi bana söyleyin, bu intihardan sadece bipolar mı sorunlu yoksa insanın yaşamını bir anda tamamen anlamsız ve boş bir hale getiren savaş ortamı mı?