ROBERTO OBREGON VE KAVRAMSAL SANAT

5. Uluslararas? ?stanbul Bienali Ya?am, Güzellik, Çeviriler/Aktar?mlar ve Di?er Güçlükler Üstüne temasiyla 5 Ekim – 9 Kas?m 1997 tarihlerinde Rosa Martínez küratörlü?ünde gerçekle?mi?ti. Bienallere feti? derecesinde merakl?y?md?r. On dokuz ya??nda okula gitmeyi hiç sevmeyen bir ö?renciydim ve kendime Bienal de sanatç? asistanl??? hediye etmi?tim. ?ans melekleri beni Kolombiya do?umlu fakat hayat?n?n ço?unu Venezuellada geçirmi? kavramsal sanatç? Roberto Obregón ile e?le?tirince, ba?lad?k Darphane-i Âmire de Obregón’un ba?yap?tlar?ndan olan kauçuktan gül yapraklar?n? duvara dizelemeye.

O zamanlar henüz elli dört ya??nda olmas?na ra?men ben onu çok daha ya?l? hat?rl?yorum çünkü on dokuz ya??ndaki birine göre otuz ya??n üstündekiler zaten ya?l?d?r.

Kariyerine figüratif bir ressam olarak ba?lam?? olmas?na kar??n, yetmi?li y?llar?n ba?lar?nda kavramsal sanata yönelmi? olan Obregón, onlarca y?ld?r takip etti?i bir gül motifine odakland?. Gözlemsel egzersizlere dayanarak, büyük inceliklerin grafik desenlerinde ve resimlerinde belgeledi?i, korudu?u ve ço?altt??? yapraklar?n?n 'diseksiyonlar?ndan' bahsetti.

Ruhani, sakin bir havas? olmas?na kar??n kalabal?ktan ve insanlardan pek ho?lanmazd?. Ba?larda bana fazla ciddi gelmesinin ard?nda çok özgün ve merakl? biriydi. Istanbul’u hep çok görmek istemi?ti ve orada benim e?li?imde bulunmaktan ho?nuttu. Az konu?ur, etraf? çok iyi gözlemler ve arada “Turk kad?nlar? neden makyaj yapm?yor?” gibi zor sorular sorard?. “Bilmem, vakitleri yoktur ?ehir ko?u?turmacas?nda” demi?tim, O da Venezuellal? kad?nlar?n otobüste ayakta dururken ve hatta hulahup çevirirken bile makyaj yapabildiklerinden bahsetmi?ti.

Bienal de Obregón’a ayr?lan paravan?n kom?ular?, kendilerini çelik halatlarla tavana ast?klar?ndan habire tuvalete ya da yeme/içmeye inmek için yard?m isteyen iki Avusturyal?yd?. Bir de eski tip bir televizyon ekran?ndan yar?m dakikal?k aralarla ç??l?k atan ?spanyol kad?n vard?. Ev alma kom?u al derler Türkiyede demi?tim Obregón’a.

Bir gün onu evime davet edip edemeyece?imi sordu, tipik bir Türk ailesi nas?l ya??yor deneyimlemek istiyordu ve Istanbulda benden ba?ka arkada?? yoktu. Zaten evde onlarca yabanc? misafir ö?renci ve e? dost a??rlamaya al??k?nd?k biz, buyur etti babam. Evde ailecek ak?am yeme?i yerken, babam Obregón’un sanat?yla ilgili sorular soruyor, O’da getirdi?i katalogdan eserlerini gösteriyordu. ?ki saatin sonunda babam “valla hiçbir?ey anlamad?m ama oras?n? sen söyleme” demi?ti.

Sanat okuluna Küba da gitmi? Obregón. Her f?rsatta ona Küban?n nas?l bir yer oldu?unu anlatt?r?rd?m, 1999 da gidip kendim gördü?ümde Obregón’un Kübas? yerli yerinde duruyordu ve beni tan?d?klar?n?n yan?nda misafir etti.

O zamanki erkek arkada??mla gezerken, arkada?lar?mla bulu?tu?umda ve bir kere de üniversite’ye ay?p olmas?n diye bir derse girmeye gitti?imde hep yan?mdayd?. Sessizli?i, zarifli?i ve iç dünyas?yla insan gibi bir insand?. Çok sert bir duru?um oldu?unu ve sokakta yürürken kimsenin bakmas?na bile izin vermedi?imi söylerdi. Yapt??? bütün gözlemler do?ruydu. Demek sanatç? böyle biri diye dü?ündüm.

2003 y?l?nda vefat eden Obregón’un (???klar içinde uyusun), sanat koleksiyonu’nun önemli bir k?sm? Carolina ve Fernando Eseverri özel koleksiyonunda, di?er eserleri de çe?itli galerilerin elindedir.

Kendisini sevgi ve sayg?yla an?yorum.