1 Mayıs için Türkçede ilk şiiri bir kadın şair olan Yaşar Nezihe yazmıştır. İşte 1880-1971 yılları arasında yaşayan Yaşar Nezihe (Bükülmez)’in yazdığı şiir.
BİR MAYIS
Ey işçi
Bugün hür yaşamak hakkı seninken
Patronlar o hakkı, senin almışlar elinden.
Sa'yınla edersin de "tufeyli"leri zengin
Kalbinde niçin yok ona karşı, yine bir kin?
Rahat yaşıyor, işçi onun emrine münkâd;
Lakin seni fakr etmede günden güne berbâd.
Zenginlere pay verme, yazıktır emeğinden.
Azm et de esaret bağı kopsun bileğinden,
Sen boynunu kaldır ki onun boynu bükülsün.
Bir parça da evlatlarının çehresi gülsün.
Ey işçi
Mayıs birde bu birleşme gününde
Bişüphe, bugün kalmadı bir mani önünde.
Baştanbaşa işte koca dünya hareketsiz;
Yıllarca bu birlikte devam eyleyiniz siz.
Patron da fakir işçilerin kadrini bilsin,
Ta'zim ile, hürmetle sana başlar eğilsin,
Dün sen çalışırken bu cihan böyle değildi,
Bak fabrikalar uykuya dalmış gibi şimdi.
Herkes yaya kaldı, ne tren var, ne tramvay
Sen bunları hep kendin için şan-ü şeref say.
Bir gün bırakınca işi halk şaşkına döndü,
Ses kalmadı, her velvele bir mum gibi söndü.
Sayende saadetlere mazhar beşeriyet;
Sen olmasan etmezdi teali medeniyet.
Boynundan esaret bağını parçala, kes, at!
Kuvvetedir hak. Hakkını haksızlara anlat.
YAŞAR NEZİHE BÜKÜLMEZ KİMDİR?
Doğum Tarihi: 14/01/1882, Silivrikapı, İstanbul
Ölüm Tarihi: 05/11/1971, İstanbul
Mezarı: Küçükyalı Mezarlığı, Maltepe, İstanbul
Silivrikapı'da, Baruthane Yokuşu üzerindeki Hünkâr İmamı Sokağı'ndaydı evimiz. Evimizin yakınındaki dere kenarlarından papatya, ısırgan otu, deve dikeni, ebegümeci tohumları toplayarak aktarlara satıp, kazandığımın kırk parasını mahalle mektebinin hocasına, kırk parasını da kalfaya vererek bir süre okuma isteğimi doyurmak için çabaladım. Fakat bu şekilde ancak bir yıl mahalle mektebine devam edebildim. Aldığım eğitim bu kadardır. Yaşamım süresince geçimimi sağlamamda büyük ölçüde yardımcı olacak dikiş, nakış bilgisini de yine bu dönemde komşu kızlarından edindim. Edebiyatı, aruzla şiir yazmayı da kendi kendime öğrendim.
1896 yılında 14 yaşındayken Ahmet Rasim'in çıkardığı "Hanımlara Mahsus Malûmat" adlı kadın gazetesinde Leyla Feride imzasıyla yazılmış bir şiiri okudum, çok beğendim. Ben de öyle şiirler yazmak istedim. Ve şiir yazmaya böyle başladım.
İlk şiirlerimi Mazlume veya Mahmure takma adlarıyla yayımladım. 1901 yılında Terakki gazetesinde yazmaya başladım. "Hanımlara Mahsus Gazete"nin adeta daimi yazarı oldum. "Sabah", "Menekşe", "Kadın Yolu" ve "Kadınlar Dünyası" gibi dergilerde de yıllarca şiirlerim yayımlandı. 1923 yılı Mayıs ayında Bir Mayıs adlı şiirimi yazdım. Aydınlık dergisinde yayımlandı. Dört dosya dolusu şiirlerim var.
(Yaşar Nazihe'nin bu özyaşamöyküsü -Özyaşamöyküsü tefrikası-, Akşam Gazetesi ve Tanin Gazetesi -Tarih tesbit edilememiştir- yayınlanmıştır. Kaynak: istanbulkadinmuzesi.org)
YAŞAR NEZİHE'NİN ESERLERİ
Bir Deste Menekşe (Şiirler), Marifet Kütüphanesi, İstanbul, 1913
Feryatlarım (Şiirler), 1924, Vatan Matbaası, İstanbul
Nevsal (Özyaşamöyküsü tefrikası), Akşam Gazetesi, Tanin Gazetesi (Tarih tesbit edilememiştir)
İhbar Hattı
