Sosyal medya, günümüzde insanların internette en fazla zaman geçirdikleri platform. Internet kullanıcılarının yani dünyanın neredeyse tamamı her gün defalarca sosyal medya platformlarına giriyor. Çoğumuzun da çok sayıda sosyal medyada hesabı var.
Ancak son yıllarda sosyal medya platformlarının gerçek amacının ne olduğunu sağır sultan bile duydu. Kullanıcı verilerinin satılması söylentileri aslında sosyal medyanın kendine has sorunlarının varlığını gösterdi. Bu noktada da blockchain teknolojisi devreye giriyor ve alternatif sosyal medya platformu arayışlarını öne çıkarıyor. Çalışmalar, blockchain tabanlı sosyal medya çözümlerinin yeni modeller geliştirilmede kullanılabileceğini gösteriyor.
Blockchain teknolojisi kripto paralar ile yaygınlaşmaya başlamış olsa da bu teknolojinin kullanılabileceği tek alan kripto para üretimi değil. Blockchain teknolojisinin neler yapabileceğini ve neleri değiştirebileceğini yavaş yavaş görmeye başlıyoruz. Haliyle blockchain tabanlı sosyal medya siteleri de yaygınlaşmaya başladı.
Blockchain teknolojisinin sosyal medya platformlarına entegre edilmesinin en büyük avantajı üretilen her içerik için firmalar yerine kullanıcıların para kazanıyor olması.
Facebook / Twitter gibi platformlar kullanımı ücretsiz tutarak kullanıcıları sayesinde reklamlardan ve diğer pazarlama uygulamalarından büyük miktarlarda para kazanıyor. İşte bu aşamada blockchain tabanlı platformlar kazancı şirketten kullanıcılara yönlendirmesiyle ayrılıyor ve merkezi olmayan, kâr amacı gütmeyen güzel projelere imkan tanıyorlar.
Sosyal medya platformlarının bizim sandığımız kuruluş amacı, insanları eş düzeyde birbirlerine bağlamak ve bu bağı en güçlü şekilde tutmaktı. Bu da aslında Blockchain’in varlık amacıyla ve işleyişiyle oldukça bağdaşıyor.
BLOCKCHAIN TABANLI SOSYAL MEDYA FİKRİNİN ORTAYA ÇIKIŞ GEREKÇESİ
Blok zinciri denen yapı tamamen zincirdeki eşlerin birbirleriyle alakalı yaptıkları etkileşimlere dayanıyor. Yine blockchain’in en temel özelliği kullanıcı bilgilerinin korunmasını sağlamak. Oysa Facebook’un neredeyse 2015 yılından bu yana kullanıcı bilgilerini sattığı ve bunu kullanıcılara bildirmediği ortaya çıkmıştı. Bunun üzerine çeşitli araştırmacılar blockchain üzerine yoğunlaşmış, şeffaflığın sağlanabileceğini kanıtlamışlardır.
Mevcut klasik sosyal medya uygulamalarında şirketlerin hepsinin bir merkezi, yönetim kadroları ve kar amaçları var. Dolaysıyla biz onlar için birer sosyal deneyiz dersek yanlış olmaz, ayrıca bütün veriler merkezi sunucularda tutuluyor ve gizlilik, güvenlik birilerinin inisiyatifine bırakılıyor. İnsanlar da günlerinin çoğunu geçirdikleri, kimi zaman iş hayatı ve iş merkezi gibi kullandıkları sosyal medya sayfalarında hayatları ve tercihleriyle ilgili bilgileri açıklıyor. Blockchain tabanlı sosyal medya uygulamalarında bunlar yok.
Örneğin Facebook’ta yapılan bir fotoğraf paylaşımı önce Facebook’un sunucularına gitmekte oradan kullanıcılara yansımaktadır. Oysa Blockchain tabanlı sistemde aracılar devreden çıkıyor, kişiler fotoğraflarını doğrudan istedikleri kişilerle paylaşabiliyorlar. Bilgiler tek kişinin ya da kurumun elinde değil, blok zincirine dağılmış olarak saklanıyor, kimse de ne para ne de başka bir güç karşılığında kişisel bilgilere ve verilere ulaşamıyor.
BLOCKCHAIN TABANLI SOSYAL MEDYA PLATFORMLARI
Blockchain tabanlı sosyal medya şu an alternatif olarak kullanılsa da her geçen gün sayıları artıyor. Bu da blockchain teknolojisinin her geçen gün daha fazla alanda kullanılmasıyla paralel (örneğin Dubai blockchain teknolojisini akıllı şehirler projesi kapsamında kullanmaktadır). Bu noktada karşımıza çıkan blockchain tabanlı sosyal medya platformlarının bazıları şunlar:
Facebook’un dünyadaki belki de en büyük sosyal medya platformu olması tarihe karışmak üzere olabilir.
Foresting, üyelere kendi içeriklerini yükleme ve bu içerikler için kripto para ile ödül kazanma imkanı tanıyor.
Üstelik para kazanmanın tek yolu paylaşım yapmak da değil. Foresting Bank adlı hizmet ile geliştiriciler kripto paralar için bir servis oluşturmayı ve buradan ihtiyaç sahibi geliştiricilere finansal destek amaçlı kredi sağlamayı de hedefliyorlar, yani mikro-finans bazlı toplumsal sosyal sorumluluk da var işin içinde. Kısaca bir kendi sosyal ağını kendin yarat projesi ve işin içinde bir big brother yok.
Bir başka facebook alternatifi platform ise Minds. Minds sloganı “sosyal media kontolünü geri al”. Özgürce içerik oluşturmak, trafiği artırmak ve arkadaşlarınızı yönlendirmek için kripto para kazanabildiğiniz bu platform da oldukça revaçta.
Society2 da Blockchain tabanına dayanan yeni bir platform. Verilerinizin ve iletişiminizin kontrolünü size geri veren merkezi olmayan bir sosyal medya çerçevesinde tasarlanmış. Uygulama içerisinde reklam görüntülemeleri karşılığında kullanıcılara ücretsiz IOTA token kazanımı sağlayacak olan bu uygulama, kullanıcıların daha özgür ve daha fazla gizlilik ilkelerine sahip olacağı da bir uygulama olacak.
Dijital kimlik olgusunu sorgulayan ve dijital kimliğinize sahip çıkın mesajını veren platform yakında beta sürümüyle hayatlarımıza girecek.
Listemizde son olarak yer vermek istediğimiz uygulama ise Steepshot. Steepshot Instagrama alternatif olarak karşımıza çıkmanın yanı sıra steemit tarzı bir işleyişe sahip (steemit blog yazısı yazarak gerçek paraya çevrilebilen tokenlar ile ödeme yapan, insanlara bedava yazı yazdıran ve üstlerinden para kazanan platformlara alternatif bir blockchain tabanlı site).
Yani kullanıcılar yükledikleri fotoğraflardan fotoğrafın etkileşimiyle orantılı olarak kripto para kazanabiliyor. Instagram’ın kullanıcıları üzerinden milyonlarca dolar kazandığı göz önünde bulundurulduğunda kazancı kullanıcılarına aktaran Steepshot özellikle profesyonel fotoğrafçılar ya da sanatçılar için iyi bir alternatif olarak karşımıza çıkıyor.
2019 sonunda Twitter CEO’su Jack Dorsey, merkezi olmayan yeni bir sosyal medya platformu olan Blue Sky platformunu açıklamıştı. Blue Sky planlamarında net bir bilockchain ibaresi görülmese de Dorsey’in blockchain ile olan temasları ve yakınlığı, platformun bu çerçevede olacağı yönünde kuvvetli işaretler gösteriyor.
Blue Sky’ın henüz emekleme aşamasında olduğunu belirten Dorsey, ekip için işe alımlar yapıldığını belirtmişti. Dorsey Blue Sky’ın getireceği çözümlere inanmış görünüyor ancak projenin sosyal medya geneli için ne zaman hayata geçirileceğine dair bilgiler henüz belirsiz.
Choon’un geliştiriliş hedefi müzik alanında bir devrime imza atmak. Bu yüzden de Spotify alternatifi gibi düşünülebilir. Platform üzerinde sanatçılar şarkılarını her yüklediğinde bir kripto para ile ödüllendiriliyorlar. Müzik severler de sponsorlu parçaları dinleyerek veya kendilerine ait çalma listeleri yayınlayarak kripto para kazanma şansı elde ediyorlar.
Indorse merkezi olmayan profesyonel bağlantılar kurmanıza olanak sağlayan, kısacası Linked.in’in blockchain tabanlı alternatifi olarak karşımıza çıkıyor. Benzer amaca hizmet etmesinin aksine arayüzü tamamen kendine özgü.
LinkedIn deki gibi kullanıcılar siteye kayıt olduktan sonra uzmanlık ve diplomalarını ekleyerek profillerini tamamlıyorlar. Kullanıcının ağındaki diğer bağlantıları da bu özelliklerini doğrulayarak kullanıcının saygınlığını yükseltebiliyorlar. Bu doğrulamalardan sonra hem kullanıcı hem de doğrulayan bağlantı bir indorse parası kazanıyor ve daha sonra bu paralar indorse tokenları ile değiştirilebiliyor.
Me We gerçek zamanlı mesajlaşma uygulaması olarak karşımıza çıkıyor. Uygulamanın en önemli özelliği kullanıcı verisi ve gizliliğinin en önemli unsurlar olması. Uygulama kullanıcının verilerini hiç bir şekilde kaydetmiyor ya da toplamıyor. Me We’nin bu listede olmasının tek nedeni nedeni değil. Platform bir çok eğlenceli özelliğe de sahip, kaybolan mesajlar, sesli notlar ve mail bu özellikler arasında gösterilebilir. Uygulama bulut depolama özelliği sayesinde mesajları yedeklemenize de imkan tanıyor.
İhbar Hattı
